Reforma szkolnictwa zawodowego

Nowa struktura szkolnictwa ponadgimnazjalnego 

od roku szkolnego 2012/2013

Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw(Dz. U. Nr 205, poz. 1206) wprowadza od 1 września 2012 r. następujące zmiany:

- szkoły ponadgimnazjalne dzielą się na następujące typy (art. 9):

1) trzyletnie zasadnicze szkoły zawodowe, których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie, a także dalsze kształcenie, począwszy od klasy drugiej liceum ogólnokształcącego dla dorosłych,

2) trzyletnie licea ogólnokształcące, których ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego,

3) czteroletnie technika, których ukończenie umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie, a także uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego,

4) szkoły policealne dla osób posiadających wykształcenie średnie, o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku, umożliwiającą uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminów potwierdzających kwalifikacje w danym zawodzie,

5) trzyletnie szkoły specjalne przysposabiające do pracy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym oraz dla uczniów z niepełnosprawnościami sprzężonymi, której ukończenie umożliwia uzyskanie świadectwa potwierdzającego przysposobienie do pracy.

- Likwidacji ulegają (art. 7):

1) z dniem 1 września 2012 r. likwiduje się klasę pierwszą, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowego trzyletniego liceum profilowanego dla młodzieży, dwuletniego uzupełniającego liceum ogólnokształcącego dla młodzieży oraz trzyletniego technikum uzupełniającego dla młodzieży, z zastrzeżeniem art. 10 (uczniowie, którzy z klas ulegających likwidacji, kończą naukę w LO dla dorosłych),

2) z dniem 1 września 2012 r. likwiduje się klasę pierwsza, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowej zasadniczej szkoły zawodowej dla dorosłych, technikum dla dorosłych, liceum profilowanego dla dorosłych, uzupełniającego liceum ogólnokształcącego dla dorosłych, z zastrzeżeniem art. 10.

3) z dniem 1 września 2013 r. likwiduje się klasę pierwszą, a w latach następnych kolejne klasy dotychczasowego technikum uzupełniającego dla dorosłych, z zastrzeżeniem art. 10.

4) na rok szkolny 2012/2013 nie prowadzi się rekrutacji kandydatów do klasy pierwszej szkół, o których mowa w ust. 1 i 2 (wszystkie dla dorosłych i uzupełniające dla młodzieży),

5) na rok szkolny 2013/2014 nie prowadzi się rekrutacji kandydatów dla klasy pierwszej szkół, o których mowa w ust. 3 (technikum uzupełniające dla dorosłych).

- Przekształceniu ulegają (art. 8):

1. W terminie do dnia 31 sierpnia 2015 r. organ prowadzący może przekształcić w licea ogólnokształcące dla dorosłych dotychczasowe:
1) licea profilowane dla dorosłych,
2) uzupełniające licea ogólnokształcące dla młodzieży,
3) uzupełniające licea ogólnokształcące dla dorosłych,
4) technika uzupełniające dla młodzieży,
5) technika uzupełniające dla dorosłych,
6) technika dla dorosłych,
7) zasadnicze szkoły zawodowe dla dorosłych.

2. Z dniem 1 września 2012 r. organy prowadzące dotychczasowe zasadnicze szkoły zawodowe o okresie nauczania krótszym niż 3 lata przekształcą je w zasadnicze szkoły zawodowe, o których mowa w art. 9 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy, o której mowa w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

3. Uczniowie drugiej klasy dotychczasowej dwuletniej zasadniczej szkoły zawodowej kontynuują naukę na dotychczasowych zasadach.

Źródło: KOWEZIU

Co po gimnazjum?

Zachęcam do lektury opracowanej przez ORE we współpracy z MEN

Zaplanuj swoją karierę

Szkoły zawodowe od września 2012 r.

Jakie liceum ogólnokształcące wybrać?

Lektura dla rodziców - zdolności i umiejętności dzieci

Egzaminy - co gimnazjalista wiedzieć powinien

Przedmioty szkolne a kierunki studiów

Od września 2012 roku w klasie pierwszej LO, uczniowie uczą się wszystkich przedmiotów w zakresie podstawowym, kontynuując edukację rozpoczętą w gimnazjum. Natomiast potem muszą wybierać co najmniej dwa przedmioty na poziomie rozszerzonym.

Zadaniem liceum jest przygotowanie uczniów do studiowania na wyższych uczelniach. Aby dostać się na niektóre kierunki studiów musimy mieć dobre wyniki maturalne z określonych przedmiotów.

  Jakich przedmiotów warto uczyć się na poziomie rozszerzonym aby zwiększyć znacząco swoje szanse na podjęcie studiów na poszczególnych kierunkach?

Uczniom kończącym klasy pierwsze w LO nie będzie łatwo na pytanie to odpowiedzieć. Wbrew pozorom, w dobie Internetu, zadanie to wydaje się równie trudne jak i dawniej. Istnieją wyszukiwarki internetowe w których możemy wpisać przedmioty maturalne, one odszukają dla nas kierunki kształcenia na które możemy aplikować (czyli mówiąc inaczej - studia na które możemy próbować się dostać zdając na maturze akurat takie a nie inne przedmioty).    

Przed chwilą w jedną z takich wyszukiwarek wpisałem historię i język polski. Zaznaczyłem, iż będą to przedmioty zdawane w zakresie podstawowym. Następnie wskazałem jako interesujące mnie – uczelnie techniczne. Jak myślicie czy coś mi owa wyszukiwarka wskazała? Jeśli sadzicie, że nie – to jesteście w błędzie. O dziwo wskazała m.in. następujące kierunki studiów: geodezję i kartografię, nawigację, informatykę, logistykę, mechatronikę, mechanikę i budowę maszyn, zarządzanie i inżynierię produkcji, ekonomię, finanse i rachunkowość itd. Słowem kierunki studiów zupełnie nie kojarzące się z językiem polskim i historią (szczególnie zdawanymi jeszcze na poziomie podstawowym).

Jaki płynie z tego morał? Wyjątek potwierdza regułę. Chcąc studiować w przyszłości np. geodezję skup się bardziej na matematyce i fizyce, chcąc studiować nawigację lepiej uczyć się z pewnością matematyki, języka obcego czy fizyki. Myśląc zaś o ekonomi lepiej swój czas zainwestować w naukę matematyki czy języka obcego niż w naukę historii itd.

 Jeśli w tym roku kończysz gimnazjum i chcesz wybrać LO to:

• Jeżeli już wiesz na jakim kierunku chcesz studiować w przyszłości – przejrzyj zasady rekrutacji na kilku uczelniach i je porównaj. Przeczytaj cokolwiek o kilku przynajmniej najważniejszych specjalnościach.
• Następnie sprawdź, czy wybrane przez Ciebie liceum ma w swojej ofercie   przedmiotów rozszerzonych , te wymagane na rekrutacji przez uczelnie.

      Jeżeli jeszcze nie wiesz, na jakim kierunku chcesz studiować w przyszłości (co jest zupełnie naturalne – masz jeszcze trochę czasu do namysłu)zastanów się jakich przedmiotów najchętniej się uczysz. Wybierz po prostu LO w którym lubiane przez Ciebie przedmioty będą nauczane w stopniu rozszerzonym. Myśląc ogólnie o studiach technicznych lepiej wybierać rozszerzenia z przedmiotów ścisłych. Jeśli myślisz o „jakichś studiach przyrodniczych” – postaw na biologię itd.

     Jeśli nie jesteś pewien / pewna ani jakie przedmioty lubisz, ani jakie chcesz podjąć studia wybierz takie LO które daje Ci szeroką gamę przedmiotów, które będziesz mógł/ mogła wybrać po pierwszej klasie. Może przez rok coś się wyklaruje.

Pamiętajcie możecie zawsze skorzystać z porady doradców zawodowych.

 Poniżej przedstawiam zestawienie dotyczące związku przedmiotów szkolnych z kierunkami studiów. Związek ten można rozumieć na dwa sposoby.

Po pierwsze - na niektórych kierunkach kształcenia niezbędny jest pewien poziom wiadomości z określonego przedmiotu. Studiując dla przykładu farmację musimy wiedzieć co nieco z chemii, wiedza z historii jest tu mniej przydatna. Studiując dla odmiany archeologię przyda nam się bardziej historia niż chemia itd.

Po wtóre - związek przedmiotów z kierunkami kształcenia ma wymiar, że się tak wyrażę „rekrutacyjny”. Na określonych kierunkach uczelnie punktują konkretne przedmioty maturalne częściej, inne zaś są brane pod uwagę przy rekrutacji rzadko - albo wcale.

 WAŻNE – przeczytaj zanim zaczniesz analizować tabelę.

•       Uczelnie ustalają zasady rekrutacji na poszczególne kierunki studiów – tam najlepiej szukać bieżących informacji (strony internetowe uczelni zakładki – rekrutacja). Najczęściej rekrutacja odbywa się przez porównywanie świadectw maturalnych, rzadko egzaminy praktyczne.
•       Określone kierunki studiów występują na różnych typach uczelni(uniwersytety, politechniki, wyższe szkoły zawodowe itp.). Nie bez znaczenia są również różne specjalności w obrębie jednego kierunku studiów (toteż inne przedmioty mogą być uwzględniane w procesie rekrutacji). Np. na kierunku zarządzanie i marketing inne przedmioty mogą być brane pod uwagę na specjalnościach zarządzanie turystyką, inne na specjalności - zarządzanie kadrami, jeszcze inne na zarządzaniu w biznesie czy finansach i rachunkowości przedsiębiorstw.

     Poniższe zestawienie powstało w wyniku analizy wieloletnich kryteriów przyjęćkilka lat temu jest jednak w znacznej mierze aktualne - co nie zmienia faktu, iż zawsze warto dane te zweryfikować.

     Daje ono tylko ogólny obraz związku pomiędzy przedmiotami szkolnymi a rekrutacją na studia. Pamiętać należy, że niniejsze zestawienie nie zastąpi dobrej analizy informacji zawartych w aktualnych informatorach i zakładkach rekrutacyjnych na stronach internetowych wyższych uczelni o czym wyżej była już mowa.

      Należy zwrócić uwagę na kolejność wymienianych przedmiotów. Na ogół przedmioty umieszczone w tabelce wyżej są ważniejsze (to znaczy częściej mają znaczenie kluczowe przy rekrutacji). Np. na kierunku bankowość istotniejsza jest matematyka (wymieniona w poniższej tabeli na miejscu pierwszym) niż j. polski (wymieniony jako piąty przedmiot).

      Jeśli interesuje Cię jakiś kierunek studiów, a nie wszystkie przedmioty są Twoją mocną stroną, nie musisz koniecznie „wpadać w panikę”. Często uczelnie dają do wyboru kandydatom na studia, możliwość wskazania kilku przedmiotów - z większej liczby uwzględnianej w trakcie rekrutacji(pomyśl też o tym co pokazała mi wyszukiwarka).

      Związek pomiędzy wymienionymi przedmiotami a rekrutacją na studia odnosi się przede wszystkim do kierunków studiów na uczelniach państwowych prowadzonych w systemie dziennym. Wymienione są tu przedmioty które sąnajczęściej uwzględniane w procesie rekrutacji.

      Jak napisano na każdym kierunku studiów są liczne specjalności. Ich ilość na ogół jest tak duża, że przeważnie przestajemy to analizować (nie musisz koniecznie czytać o niżej wymienionych specjalnościach na kierunku administracja – to tylko przykład)

Na kierunku studiów administracja możemy spotkać następujące specjalności:

administracja publiczna, administracja ochrony środowiska, administracja gospodarcza, administracja samorządowa, zarządzanie kadrami administracji, administracja europejska, administracja międzynarodowa, administracja porządku i bezpieczeństwa publicznego, zarządzanie w administracji, Prawo i administracja UE, administracja gospodarką turystyczną, zarządzanie informacją w administracji publicznej, administracja podatkowa, administracja elektroniczna, integracja europejska, działalność organizacji pozarządowych, administracja bezpieczeństwa wewnętrznego, administracja celna, administracja wymiaru sprawiedliwości i prokuratury, administrowanie firmą, bezpieczeństwo wewnętrzne, organizacja pracy socjalnej, samorząd terytorialny, studia europejskie, ubezpieczenia gospodarcze, zarządzanie i pośrednictwo w obrocie nieruchomościami, zarządzanie zasobami ludzkimi, administracja należności publicznych, administracja obszaru ochrony prawnej, E-administracja, finanse obszaru publicznego, finanse publiczne, ochrona środowiska - środowisko regulacyjne, polityka administracyjna, prawo i ochrona pracy, procesy międzynarodowe - globalizacja w Europie, środowisko przestrzenne - środowisko regulacyjne, zabezpieczenie - gwarancje społeczne, zarządzanie w administracji, administrowanie instytucjami Unii Europejskiej, nowoczesna dyplomacja i służby zagraniczne, odpowiedzialność administracji publicznej za ochronę środowiska, administracja i doradztwo gospodarczo-podatkowe, administracja i organizacja sektora publicznego, doradztwo podatkowe, procedury sądowo-administracyjne, specjalizacja europejska, administracja wymiaru sprawiedliwości i prokuratury, administrowanie firmą, finanse i rachunkowość w procesie administrowania i gospodarowania, organizacja pracy socjalnej, resocjalizacja, samorząd terytorialny, studia europejskie, ubezpieczenia gospodarcze, zarządzanie i pośrednictwo w obrocie nieruchomościami, zarządzanie zasobami ludzkimi.

Na zakończenie życzę wszystkim czytającym uczniom dobrych wyborów.

                                 Powodzenia!

Kierunek studiów	Przedmioty szkolne
Administracja	historia, j. polski, WOS, j. obcy matematyka
Aktorstwo	egzaminy praktyczne, historia, j. polski (literatura), j. obcy
Analityka medyczna	biologia, chemia, fizyka, j. obcy
Archeologia	historia, geografia, j. polski, j. obcy
Architektura i urbanistyka	egzaminy praktyczne, matematyka, j. obce, fizyka, geografia, j. polski
Architektura krajobrazu	egzaminy praktyczne, biologia, chemia, matematyka, j. obcy, j. polski
Architektura wnętrz	egzaminy praktyczne, j. obcy, historia
Astronomia	matematyka, fizyka,
Automatyka i robotyka	matematyka, fizyka, chemia, j. obcy, informatyka
Bankowość	matematyka, j. obcy, geografia, historia, j. polski
Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa	j. polski, historia, j. obcy, matematyka, WOS
Biologia	biologia, chemia, matematyka, fizyka, j. obcy
Biotechnologia	biologia, chemia, j. obcy, fizyka, matematyka
Budownictwo	matematyka, fizyka, język obcy, chemia, j. polski
Ceramika i szkło	egzaminy praktyczne, historia, WOS
Chemia	chemia, matematyka, fizyka, j. obcy, biologia, informatyka, biologia, j. polski
Dyrygentura	egzaminy praktyczne, ukończone szkoły muzyczne
Dziennikarstwo i komunikacja społeczna	j. polski, WOS, j. obcy, historia
Ekonomia	matematyka, j. obcy, WOS geografia, historia,
Elektronika i telekomunikacja	matematyka, fizyka, informatyka, j. obcy, chemia, historia, geografia
Elektroradiologia	biologia, fizyka
Elektrotechnika	matematyka, fizyka, j. obcy, informatyka, chemia, j. polski, geografia, historia
Etnologia	geografia, historia, j. polski, j. obcy, WOS
Farmacja	chemia, biologia
Filologia angielska	j. angielski, j. polski, historia,
Filologia polska	j. polski, historia, j. obcy,
Filologie obce: - f. angielska, - f. bałtycka, - f. białoruska, - f. bułgarska, - f. duńska, - f. germańska, - f. hiszpańska, - f. klasyczna, - f. norweska, - f. orientalna, - f. romańska, - f. rosyjska, - f. rumuńska, - f. słowiańska, - f. szwedzka, - f. ukraińska, - f. serbsko – chorwacka, - f. węgierska, - f. włoska	j. obce, j. polski, historia, geografia
Filozofia	historia, j. polski, j. obcy, WOS, matematyka, biologia, fizyka
Finanse i bankowość	matematyka, j. obcy, geografia, historia, j. polski,
Fizjoterapia	biologia, fizyka, j. obcy, chemia
Fizyka	fizyka, matematyka, informatyka, chemia, j. obcy, geografia, biologia, j. polski
Fizyka techniczna	fizyka, matematyka, chemia, j. obcy
Geodezja i kartografia	matematyka, fizyka, j. obcy, j. polski,
Geografia	geografia, matematyka, j. obcy, fizyka, chemia, biologia, historia j. polski
Geologia	geografia, matematyka, fizyka, chemia, informatyka, j. obcy, biologia, j. polski
Gospodarka przestrzenna	geografia, matematyka, j. obcy, historia, j. polski
Górnictwo i geologia	matematyka, fizyka, j. obcy, j. polski
Grafika	egzamin praktyczny
Historia	historia, WOS, j. polski, j. obcy
Historia sztuki	historia sztuki, historia, j. polski, j. obcy egzamin praktyczny
Humanistyczne międzywydziałowe studia indywidualne	j. polski, historia, j. obcy
Informatyka	informatyka, matematyka, fizyka, j. obcy, chemia, j. polski, historia, geografia
Informatyka i ekonometria	informatyka, matematyka, j. obcy, geografia, historia
Instrumentalistyka	egzamin praktyczny
Inżynieria chemiczna i procesowa	chemia, matematyka, fizyka, j. obcy, informatyka,
Inżynieria materiałowa	matematyka, fizyka, chemia, j. obcy, informatyka, j. polski, historia, geografia
Inżynieria środowiskowa	matematyka, fizyka, j. obcy chemia, biologia, j. polski
Językoznawstwo (lingwistyka)	j. obce, j. polski
Kompozycja i teoria muzyki	egzamin praktyczny, j. obcy
Konserwacja i restauracja dzieł sztuki	egzamin praktyczny, j. obcy, wiedza o sztuce
Kosmetologia	biologia, chemia,
Kulturoznawstwo	j. polski historia, j. obcy, geografia
Leśnictwo	biologia, matematyka, j. obcy
Malarstwo	egzamin praktyczny
Marketing (patrz zarządzanie i marketing)
Matematyka	matematyka, j. obcy, fizyka, chemia, j. polski
Mechanika i budowa maszyn	matematyka, fizyka, j. obcy, chemia, j. polski
Medycyna	biologia, chemia, fizyka, j. obcy
Mechatronika	matematyka, fizyka, chemia, WF, j .obcy
Metalurgia	matematyka, fizyka, chemia, j. obcy, j. polski
Metody ilościowe i systemy informatyczne	matematyka, j. obcy, historia, geografia
Międzywydziałowe indywidualne studia humanistyczne	j. polski, historia, j. obcy, WOS
Międzywydziałowe indywidualne studia matematyczno _ przyrodnicze	matematyka, fizyka, chemia, biologia, geografia, j. obcy
Muzykologia	egzamin praktyczny, j. polski j. obcy
Nauczanie początkowe (patrz pedagogika)
Nauki polityczne (patrz politologia)
Nawigacja	matematyka, j. obcy, fizyka
Oceanografia	biologia, chemia, matematyka, j. obcy, fizyka,
Oceanotechnika	matematyka, fizyka, j. obcy
Ochrona dóbr kultury	historia, j. polski, j. obcy
Ochrona środowiska	biologia, chemia, fizyka, matematyka, geografia, j. obcy, j. polski
Ogrodnictwo	biologia, chemia, matematyka, j. obcy, j. polski, fizyka
Pedagogika	j. polski, j. obcy, historia, biologia, matematyka, fizyka, WOS egzamin praktyczny, inne przedmioty ze świadectwa maturalnego (bez etyki i religii)
Pedagogika specjalna	j. polski, inne przedmioty jak na pedagogice
Pielęgniarstwo	biologia, WOS,
Politologia	WOS, historia, j. obcy, geografia, j. polski
Pożarnicza szkoła – inżynier pożarnictwa)	matematyka, fizyka, język obcy WF (sprawdzian)
Prawo	historia, j. obcy, WOS, geografia, j. polski,
Prawo kanoniczne	historia, WOS, j. obcy
Przyrodoznawstwo	biologia, geografia, j. obcy
Psychologia	j. polski, biologia, WOS, j. obcy, historia, matematyka, fizyka
Realizacja obrazu filmowego, telewizyjnego (fotografia)	egzamin praktyczny, j. obcy, j. polski, historia
Rehabilitacja ruchowa	WF (egzamin sprawności fizycznej), biologia, chemia, fizyka, j. obcy
Reżyseria	egzamin praktyczny j. obcy, j. polski
Reżyseria muzyczna	egzamin praktyczny j. obcy, matematyka, fizyka j. polski
Rolnictwo	biologia, chemia, fizyka, matematyka, j. obcy, j. polski,
Rybactwo	biologia, chemia, matematyka, j, obcy fizyka
Rzeźba	egzamin praktyczny
Rytmika	egzamin praktyczny
Scenografia	egzamin praktyczny
Seminaria duchowne	religia, j. polski, j. obcy, historia
Socjologia	WOS, historia, j. obcy, j. polski geografia
Stomatologia	biologia, chemia, fizyka, j. obcy
Stosunki międzynarodowe	j. obcy historia, WOS, matematyka, geografia,
Studia matematyczno - przyrodnicze	matematyka, fizyka, chemia, biologia, geografia, j. obcy
Technika rolnicza i leśna	biologia, chemia, matematyka, fizyka, j. obcy
Technologia chemiczna	chemia, matematyka, fizyka, j. obcy, informatyka, historia
Technologia drewna	chemia, matematyka, j. obcy
Technologia żywności i żywienie człowieka	chemia, biologia, matematyka, j. obcy, fizyka
Teologia	religia, j. polski, j. obcy, historia
Tkanina i ubiór	egzamin praktyczny
Towaroznawstwo	chemia, biologia, matematyka, j. obcy, fizyka, j. polski
Transport	matematyka, fizyka, j. obcy, geografia, chemia, informatyka, j. polski
Turystyka i rekreacja	j. obcy, geografia, WF (egzamin sprawności), biologia, historia, j. polski
Weterynaria	biologia, chemia, matematyka, j. obcy, j. polski
Wiedza o teatrze	historia, j. polski, j. obcy egzamin praktyczny
Włókiennictwo	matematyka, fizyka, chemia, informatyka, j. obcy
Wojskowe szkoły	przedmioty uznane za istotne ze wzg. na kierunek studiów (np. inne dla specjalności związanej z łącznością, inne dla inżynierii wojskowej itd.) egzaminy sprawności fizycznej, j. obcy
Wokalistyka	egzamin praktyczny
Wychowanie fizyczne	WF (egzaminy sprawności), biologia, chemia, fizyka j. polski, historia, geografia
Wychowanie muzyczne	egzamin praktyczny, j. obcy, j. polski
Wychowanie plastyczne	egzamin praktyczny, j. obcy
Wychowanie techniczne	matematyka, fizyka, technika, informatyka, j. obcy
Wzornictwo przemysłowe	egzamin praktyczny
Zarządzanie i inżynieria produkcji	matematyka, fizyka, informatyka, chemia, j .obcy, historia, geografia, j. polski
Zarządzanie i marketing	matematyka, j. obcy, WOS, historia, geografia, biologia, chemia, fizyka, informatyka inne przedmioty
Zdrowie publiczne	biologia, chemia, historia, j. obcy, j. polski, egzamin praktyczny
Zootechnika	biologia, chemia, matematyka, fizyka, j. obcy, j. polski

Słowniczek przyszłego licealisty

Analizując oferty liceów można spotkać się z różnymi pojęciami i nazwami, których znaczenie nie zawsze jest do końca znane. Zadaniem tego słowniczka jest pomóc je zrozumieć.

• cele nauczania, które muszą być osiągnięte w czasie edukacji szkolnej,
• treści nauczania, które muszą być w szkole zrealizowane,
• umiejętności, które muszą być w szkole opanowane przez uczniów,
• zadania wychowawcze, które szkoła musi wykonać.

Ciągłość programowa kształcenia na III i IV etapie edukacyjnym to taki układ treści nauczania, w którym to, czego uczymy się w liceum jest kontynuacją nauczania z gimnazjum. Jest to odejście od dotychczasowej koncepcji, która zakładała, że w liceum powtarza się materiał poznany poprzednio, dodając do niego nowe treści.

Język wymagań, którym została napisana podstawa programowa oznacza, że najważniejsze jest to, co uczeń umie na zakończenie nauki w szkole. Takie podejście oznacza, że podstawa programowa zostanie zrealizowana nie wtedy, kiedy nauczyciel podczas lekcji przekaże uczniom informacje określone w podstawie programowej i programie nauczania, ale wtedy, gdy uczeń będzie wiedział i umiał to, co zostało określono w podstawie programowej. 

Podręczniki do użytku szkolnego dopuszcza Minister Edukacji Narodowej. Spośród nich nauczyciel może wybrać ten, z którego będą korzystali jego uczniowie (może też nie używać żadnego podręcznika). Wykazy podręczników używanych w szkole ogłasza się do 15 czerwca. Podręczniki szkolne od niedawna, oprócz wersji tradycyjnej, mogą mieć formę elektroniczną.

Szkolny plan nauczania ustalany jest dla konkretnego oddziału (np. klasy IA) i zawiera nazwy wszystkich przedmiotów nauczanych w tym oddziale oraz wymiar godzin, w jakim będą realizowane

• obowiązkowych zajęć edukacyjnych (nauczanych w zakresie podstawowym, rozszerzonym oraz przedmiotów uzupełniających),
• zajęć z wychowawcą,
• zajęć rewalidacyjnych dla uczniów niepełnosprawnych,
• dodatkowych zajęć edukacyjnych jeśli są prowadzone (po zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady rodziców),
• obowiązkowych zajęć edukacyjnych z zakresu kształcenia zawodowego (w szkołach zawodowych),

i innych:

• zajęć wychowania do życia w rodzinie,
• zajęć religii/etyki,
• zajęć języka mniejszości narodowej, etnicznej lub języka regionalnego oraz historii i kultury mniejszości narodowych i etnicznych,
• zajęć sportowych w oddziałach i szkołach sportowych oraz szkołach mistrzostwa sportowego.

Zajęcia niektórych przedmiotów mogą być organizowane w grupach. W szkołach mogą wystąpić następujące grupy:

Grupa oddziałowa: utworzona jest z uczniów tego samego oddziału, np. grupa 1 klasy II A i grupa 2 klasy II A.

Grupa międzyoddziałowa: utworzona jest z uczniów różnych oddziałów tej samej klasy, czyli np. z uczniów klas III A i III B,

Grupa międzyklasowa: utworzona jest z uczniów różnych klas (i oddziałów) np. z uczniów z klasy II A i klasy III B,

Grupa międzyszkolna: utworzona jest z uczniów oddziałów z różnych szkół np. uczniowie z klasy II A z LO nr X i klasy II B z LO XX.

Podział na grupy musi być dokonany w przypadku zajęć obowiązkowych:

• wymagających prowadzenia ćwiczeń laboratoryjnych (fizyka, chemia, biologia): grupy oddziałowe,
• informatyki: grupy oddziałowe lub międzyoddziałowe,
• języka obcego nowożytnego oraz wychowania fizycznego: grupy oddziałowe, międzyoddziałowe lub międzyklasowe.

Na identycznych zasadach podział na grupy jest obowiązujący także na zajęciach w zakresie rozszerzonym; zajęcia te mogą być prowadzone w grupach oddziałowych lub międzyodziałowych, a za zgodą organu prowadzącego również w grupach międzyszkolnych.

Minimalny wymiar godzin na danym etapie edukacyjnym to liczba godzin przedmiotu, które muszą być zrealizowane w całym cyklu nauczania (czyli szkole). Na tej podstawie dyrektor szkoły określa liczbę godzin danego przedmiotu realizowaną tygodniowo. W praktyce zapis „w wymiarze co najmniej 300 godzin” oznacza 10 godzin tygodniowo w cyklu kształcenia (np. 3 godziny tygodniowo w klasie I, 4 w klasie II, 3 w klasie III)

Uwaga!

Zastosowanie formuły „nie mniej niż” np. 300 godzin oznacza, że dyrektor w zakresie określonym przez przepisy może zwiększyć w szkolnym planie nauczania wymiar godzin przeznaczonych na realizację danego przedmiot, ale musi też zadbać o to, by taka liczba godzin została faktycznie zrealizowana w każdym oddziale.

Tygodniowy wymiar godzin to liczba godzin, które muszą być realizowane tygodniowo w klasie. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne (bez zajęć religii/etyki, wychowania do życia w rodzinie, zajęć języka mniejszości narodowej, etnicznej oraz regionalnego, zajęć sportowych w szkołach i oddziałach sportowych) muszą być zrealizowane dokładnie w wymiarze:

• Klasa I   - 30 godzin
• Klasa II  - 32 godziny
• Klasa III - 29 godzin

Uwaga!

Zajęcia, udział w których nie jest obowiązkowy dla wszystkich uczniów, realizowane na podstawie innych przepisów (religia, wychowanie do życia w rodzinie), zajęcia rewalidacyjne oraz zajęcia dodatkowe są realizowane ponad tygodniowy wymiar godzin dla klas.

Obowiązkowe zajęcia edukacyjne obejmują nauczanie przedmiotów i bloków przedmiotów

• w zakresie podstawowym,
• w zakresie rozszerzonym,
• przedmiotów uzupełniających.

Udział w takich zajęciach jest dla uczniów obowiązkowy, jest oceniany i ma wpływ na promocję oraz ukończenie szkoły.

Przedmioty nauczane w liceum zakresie podstawowym to język polski, 2 języki obce, wiedza o kulturze, historia, wiedza o społeczeństwie, podstawy przedsiębiorczości, geografia, biologia, chemia, fizyka, matematyka, informatyka, wychowanie fizyczne, edukacja dla bezpieczeństwa, zajęcia z wychowawcą.

Są to przedmioty obowiązkowe.

Przedmiotami nauczanymi w liceum w zakresie rozszerzonym mogą być: język polski, języki obce nowożytnie, historia, geografia, biologia, chemia, fizyka, historia muzyki, historia sztuki, język łaciński i kultura antyczna, filozofia, wiedza o społeczeństwie, matematyka, informatyka.

W liceum ogólnokształcącym każdy uczeń musi zrealizować od 2 do 4 przedmiotów ujętych w podstawie programowej w zakresie rozszerzonym, wybierając z oferty przedstawionej przez szkołę.

Dyrektor może ustalić sposób organizacji nauczania tych przedmiotów:

- przed rozpoczęciem przez ucznia nauki w szkole

- przed II klasą po rozpoznaniu zainteresowań uczniów.

Przedmioty uzupełniające stanowią gwarancje ogólnokształcącego charakteru nauczania w liceum.

Ustalono w związku z tym regułę, że jeśli uczeń nie realizuje w zakresie rozszerzonym historii - zobowiązany jest do realizacji obowiązkowo przedmiotu uzupełniającego historia i społeczeństwo, jeśli zaś nie realizuje w zakresie rozszerzonym przynajmniej jednego przedmiotu przyrodniczego (geografia, fizyka, biologia, chemia) - zobowiązany jest do realizacji przedmiotu uzupełniającego przyroda. Jeśli uczeń realizuje w zakresie rozszerzonym historię i przynajmniej jeden przedmiot przyrodniczy - nie jest zobowiązany do realizacji żadnego przedmiotu uzupełniającego (ale może go realizować, jeśli dyrektor szkoły uzna, że jest to właściwe).

W szkole mogą też być nauczane inne przedmioty uzupełniające: zajęcia artystyczne i ekonomia w praktyce oraz przedmioty dla których nie ustalono podstawy programowej.

Przyroda – przedmiot uzupełniający, obowiązkowy dla uczniów którzy nie wybiorą jako przedmiotu rozszerzonego żadnego z grupy: biologia, fizyka, chemia, geografia. Podstawa programowa tego przedmiotu zawiera w sobie elementy wszystkich czterech wymienionych nauk przyrodniczych. Materiał do realizacji pogrupowany został w wątki: przedmiotowe lub tematyczne.

Wątek tematyczny: omówienie tematów z perspektywy wszystkich przedmiotów przyrodniczych.

Wątek przedmiotowy: omówienie grupy tematów z perspektywy wybranego przedmiotu.

Jeżeli w szkole ponadgimnazjalnej będzie realizowana przyroda, musi być zrealizowana w wymiarze przynajmniej 4 godzin (np. 2 godziny w klasie II i 2 godziny w klasie III) i należy przy tym zrealizować przynajmniej 4 dowolne wątki wybrane spośród określonych w podstawie programowej. Mogą to być wątki tematyczne lub przedmiotowe, można też wybrać do realizacji wątki mieszane to znaczy np. 2 wątki przedmiotowe i 2 tematyczne, 1 tematyczny i 3 przedmiotowe.

Chociaż to nauczyciele proponują, jakie wątki chcieliby realizować, powinni w swoich wyborach uwzględnić zainteresowania i potrzeby uczniów. Nauczyciel i uczniowie mogą też zdecydować o realizacji wątku tematycznego innego niż ustalony w podstawie programowej - wówczas nauczyciel powinien sam napisać program tej części przedmiotu.

Historia i społeczeństwo – przedmiot uzupełniający, obowiązkowy dla tych uczniów, którzy jako rozszerzonego przedmiotu nie wybiorą historii. Jego podstawa programowa zawiera w sobie historię oraz elementy wiedzy o społeczeństwie i wiedzy o kulturze.

Materiał do realizacji pogrupowany został w wątki epokowe lub tematyczne.

Wątek tematyczny: omówienie tematu we wszystkich epokach historycznych.

Wątek epokowy: omówienie wszystkich tematów w zakresie jednej epoki.

Jeżeli w liceum będzie realizowany przedmiot historia i społeczeństwo, musi być zrealizowany w wymiarze przynajmniej 4 godzin (np.2 godziny w klasie II i 2 w klasie III) i należy przy tym zrealizować przynajmniej 4 wątki wybrane spośród wątków określonych w podstawie programowej dla tego przedmiotu. Mogą to być wątki tematyczne lub epokowe, można też wybrać do realizacji wątki mieszane to znaczy np. 2 wątki tematyczne i 2 epokowe, 3 tematyczne i 1 epokowy. Nauczyciel i uczniowie mogą zdecydować o realizacji innego wątku niż ustalony w podstawie programowej.W każdej szkole powinien być realizowany wątek „Ojczysty Panteon i ojczyste spory”, którego celem jest przypomnienie i utrwalenie wiedzy o najważniejszych wydarzeniach z historii Polski oraz pokazanie procesu przemian, jakimi podlegaliśmy przez wieki.

Na co zwrócić uwagę 

wybierając liceum ogólnokształcące

Wybór szkoły ponadgimnazjalnej nie zawsze jest prosty. Będzie to szkoła, w której spędzicie najbliższe 3 lata, szkoła która będzie Was przygotowywała do dalszego kształcenia. Zanim podejmiecie decyzję – przeczytajcie kilka praktycznych wskazówek.

Jeżeli już wiesz, na jakiej uczelni i na jakim kierunku chcesz studiować w przyszłości:

1. Dowiedz się, jakie przedmioty bierze pod uwagę uczelnia, przyjmując studentów, np.:

na kierunku lekarskim jeden z uniwersytetów medycznych bierze pod uwagę wyniki matury z biologii, chemii oraz fizyki. Dlatego powinieneś uczyć się tych przedmiotów w zakresie rozszerzonym. Będziesz również obowiązkowo mieć lekcje przedmiotu uzupełniającego historii i społeczeństwa.

na socjologię jedna z uczelni wyższych bierze pod uwagę wyniki matury z dwóch spośród następujących przedmiotów: geografia, historia, język polski, język obcy, matematyka. Możesz więc wybrać, jako rozszerzone, historię i język obcy. Będziesz również uczył się obowiązkowo przedmiotu uzupełniającego przyroda.

2. Sprawdź, czy wybrane przez ciebie liceum ma w swojej ofercie przedmiotów rozszerzonych, te preferowane przez Ciebie. Każde liceum ogłaszając rekrutację ma obowiązek podać jakich przedmiotów lub grupy przedmiotów będzie się można w nim uczyć w zakresie rozszerzonym.

Jeżeli jeszcze nie wiesz, na jakim kierunku chcesz studiować w przyszłości:

1. Zastanów się jakich przedmiotów najchętniej się uczysz. Odpowiedz sobie na pytanie, czy czujesz się pewniej ucząc się języka polskiego i historii, czy wolisz matematykę, fizykę czy chemię.

2. Wybierz liceum, w którym lubiane przez Ciebie przedmioty będą nauczane w zakresie rozszerzonym. Ważne też, żeby szkoła dawała możliwość podjęcia decyzji o ich wyborze pod koniec pierwszej klasy. Liceum ogłaszając rekrutację informuje, czy kandydat musi zadeklarować swój wybór przedmiotów rozszerzonych przed rozpoczęciem nauki, już na etapie rekrutacji; czy może to zrobić po pod koniec nauki w pierwszej klasie.

Jeśli wciąż nie jesteś pewien, czego chcesz uczyć się w liceum i co studiować w przyszłości:

1. Wybierz liceum, które proponuje szeroką ofertę przedmiotów nauczanych w zakresie rozszerzonym, których wyboru będziesz mógł dokonać pod koniec nauki w pierwszej klasie w różnych konfiguracjach (na przykład możliwe jest uczenie się matematyki, historii i języka obcego; matematyki, fizyki i informatyki; geografii, wiedzy o społeczeństwie i języka obcego; historii, języka polskiego i języka obcego.)

2. Sprawdź, jakie w tym liceum są możliwości zmiany przedmiotu nauczanego w zakresie rozszerzonym, już po dokonaniu wyboru (kiedy najpóźniej jest to możliwe, jak wygląda uzupełnianie różnic programowych, na jaką pomoc szkoły można w tym zakresie liczyć.)